„TYGODNIK ŻAKOWSKI”

Krzysztof Lipiak (matura 1978)

„TYGODNIK ŻAKOWSKI”

Jestem przekonany, że każdy uczeń „Marcinka” z lat 1966 – 1980 słyszał o „Tygodniku Żakowskim. Wspominam ten tytuł z wielkim sentymentem, ponieważ w latach 1977-78 miałem zaszczyt być jego redaktorem naczelnym. Nie wyobrażałem sobie stulecia naszej szkoły bez wydania numeru specjalnego „TŻ-u”.  Musiał on mieć formę taką jak przed laty, a więc gazetki ściennej o objętości ok. 15. stron maszynopisu, opracowanej graficznie w starym stylu       (wyłącznie rękodzieło, bez jakiejkolwiek grafiki komputerowej). Zamieszczone teksty to oryginalne maszynopisy z najlepszego okresu działalności Tygodnika.                              Był więc pomysł, pojawiły się i trudności. 15 stron maszynopisu pomnożone przez średnio 40 wydań rocznie i piętnaście lat działalności daje nam ok. 9000 stron materiałów. Zdecydowana większość nie przetrwała. Chomikarska natura Barnaby i kilku byłych redaktorów naczelnych pozwoliła jednak ocalić kilkaset stron, z których trzeba było wybrać piętnaście.  Przygotowania numeru specjalnego podjął się Juliusz Tyszka (red.naczelny 1973-74).  Julek spędził nad zachowanymi kartonami wiele godzin, przejrzał maszynopisy, wybrał najbardziej typowe dla tamtego okresu i opracował komentarze do nich.  Pozostała do zrobienia szata graficzna i tu niezawodny okazał się Darek Łabędzki (matura 1978), pamiętający dawne wydania „TŻ”-u.  Dwa arkusze tektury, plakatówki, pędzel i wprawna ręka Darka przeniosły nas na początek lat siedemdziesiątych.

 Marek Barałkiewicz (matura 1968 i Krzysztof Lipiak (matura 1978) montują w gablotach numer specjalny – upamiętnia to Robert Drobnik (matura 1978).

         (Prof. dr hab. Juliusz Tyszka, red. naczelny Tygodnika Żakowskiego w latach 1973-74 przed gablotami z numerem specjalnym, maj 2019 r.)

Opiekunem „Tygodnika Żakowskiego” od jego powstania do roku 1980 był polonista, prof. Gerard Sowiński, czyli legendarny „Barnaba”, dzisiejszy szef Stowarzyszenia Wychowanków „Marcinka”. Po jego odejściu ze szkoły opiekowali się „Tygodnikiem” kolejno: Elżbieta Urna, Bogdan Frankowski i Krystyna Kabza.                                                          

Przy okazji wydania numeru specjalnego warto przypomnieć dziś słowami „Barnaby”, czym był „Tygodnik Żakowski”. Pismo zostało założone na Obozie Młodzieżowym w Nieszawce latem 1966 roku. Pierwszy jego numer ukazał się 5 września 1966. „TŻ” ukazywał się regularnie co czwartek, umieszczony był w 2 przeszklonych gablotach w holu na parterze, przy drzwiach do sali nr 8.                                                                                                                      

W ciągu jednego roku szkolnego w pisaniu tekstów i redagowaniu pisma brało udział przeciętnie ok. 60. osób. Członkowie redakcji posiadali bardzo profesjonalnie wykonane legitymacje, upoważniające ich do udziału w konferencjach prasowych, ułatwiające dostęp do znanych osób, z którymi chcieli przeprowadzić wywiad lub pozyskać materiały do tekstów. Redaktorzy naczelni w najlepiej udokumentowanym okresie 1966-80 to kolejno: Ryszard Schubert, Jacek Wiśniewski, Andrzej Porawski, Eugeniusz Stefański, Piotr Chudziński, Andrzej Jóźwiak, Juliusz Tyszka, Janusz Cierpik, Zbigniew Pawlak, Marek Szczepański, Krzysztof Lipiak, Grzegorz Maślanko.

W redakcji wyodrębniono kilka działów:                                                                                       

Dział Szkolny omawiał najciekawsze wydarzenia z życia I LO, informował o sukcesach jego uczennic i uczniów, popularyzował historię szkoły i postać jej Patrona. Nawiązywano kontakty z wybitnymi absolwentami I LO, w tym zwłaszcza z byłymi redaktorami i współpracownikami „TŻ” (m.in. tenisistą Wojciechem Fibakiem i powieściopisarzem Ryszardem Schubertem). Z redaktorek i redaktorów tego Działu najbardziej zapadli w pamięć: Adam Kosiba, Grzegorz Urbański, Hanna Bartkowiak, Hanna Jarysz, Małgorzata Karoń, Małgorzata Gromadzińska, Krystyna Czajka, Anna Bittner, Paweł Florek, Jan Leja, Janusz Krzysztofik i Paweł Kobylański.                                                                                     

Dział Literacki propagował twórczość absolwentów I LO oraz inspirował twórczość literacką uczennic i uczniów, organizując konkursy i publikując najlepsze prace. Recenzowano tu także książki, spektakle teatralne, filmy, wystawy, płyty itp. Dział ten prowadzili m.in. Barbara Stawicka, Alicja Smażyk, Włodzimierz Markiewicz, Joanna Wawrzyniak, Ewa Dziedzic.                                                                                                       

Dział Muzyczny miał za zadanie podnoszenie wiedzy i kultury muzycznej uczennic i uczniów, informowanie o bieżących wydarzeniach ze wszystkich dziedzin muzyki (w tym. tzw. „muzyki młodzieżowej”) oraz inicjowanie dyskusji na tematy muzyczne. Szczególnie wysoki poziom nadali temu Działowi: przyszły wybitny krytyk Jacek Nędzyński oraz Piotr Kamiński.                                                                                                                                      

Dział Sportowy prowadził systematyczną, szczegółową kronikę osiągnięć uczennic i uczniów w tej dziedzinie, przeprowadzał plebiscyty na najlepszego sportowca I LO i organizował turnieje piłkarskie o nagrodę „TŻ”. Najwybitniejszym kierownikiem tego Działu był niewątpliwie Andrzej Kokotek.                                                                                             

Dział Wywiadów: jego redaktorki i redaktorzy odnotowali na swoim koncie rozmowy z wieloma wybitnymi postaciami. Wśród ich rozmówczyń i rozmówców byli m.in.: Ewa Demarczyk, Stanisław Dygat, Wojciech Fibak, Arkady Fiedler, Kazimiera Iłłakowiczówna, Lucjan Kydryński, Włodzimierz Lubański, Tadeusz Łomnicki, Edmund Menclewski. Redagowali ten Dział m.in.: Barbara Rzemyk, Hanna Bartkowiak, Jolanta Stawicka, Iwona Grzelak, Krystyna Czajka.                                                                                                  

W redakcji „Tygodnika Żakowskiego” chętnie widzieliśmy także osoby, których talent literacki czy dziennikarski był delikatnie mówiąc – średni.  Był jednak warunek: musiały być szczęśliwymi posiadaczami maszyny do pisania. Sprzęt ten w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych posiadali nieliczni i oni właśnie tworzyli Dział Maszynistów. Rękopisy przynoszone na zebrania redakcyjne były wspólnie czytane, omawiane i te, które zatwierdzano do kolejnych wydań przejmowali do przepisania maszyniści. Posiadacze papieru przebitkowego i kalki dostarczali nam nawet 1- 3 kopii tekstu.

Każdy numer pisma posiadał oryginalną oprawę plastyczną, często niezwykle ekspresyjną. Szatę graficzną „TŻ” współtworzyli m.in.: Wojciech Suchocki, Wojciech Deresiński, Barbara Rzemyk, Igor Gąsowski, Igor Morski.                                                                                               

W ogólnopolskim konkursie na gazetę szkolną (1975) zorganizowanym przez Młodzieżową Agencję Wydawniczą i czasopismo „Prometej” „Tygodnik Żakowski” wygrał w kategorii gazet „gablotowych”.                                                                                                                

„TŻ” nie był wcale pismem „grzecznym”. Ostre, agresywne artykuły sprawiały, że opiekun gazety musiał często bronić prawa uczniów do wypowiadania własnych sądów.